Akşamüzeri Uluslararası Haydar Aliyev Havalimanı’na uçağımız kuş gibi süzüldüğünde Bakü şehri bir inci gibi Hazar Gölü kıyısında tüm haşmetiyle göz kamaştırıyordu. Her taraf bir ışık hüzmesine bürünmüştü. Çok geniş bir alana yayılmış Bakü şehri bir gelin edasıyla bizi selamlıyordu. Türk Dünyası Araştırmalar Vakfı’nın davetiyle 13. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Sempozyumu için Azerbaycan’ın başkenti Bakü’deyiz. Bakü âdeta 25 yılda bir baştan bir başa yeniden inşa edilmiş. 1992’de geldiğim Bakü ile şimdiki şehir arasında fevkalade bir değişimi gördüm.
Nadide güzellikteki başkenti olan Bakü, gerek tabii güzellikleri gerekse tarihî yapılarıyla Kuzey Kafkasya’ya da açılan bir kapıdır. Onlarca üniversite ile birçok yükseköğretim kurumu vardır. Ayrıca liman kenti ve ticaret merkezi olmasından dolayı da dünyanın ilgisini çekmeyi başarmış bir şehirdir. Şehir; tiyatro, kütüphane, sinema ve diğer kültürel mekânlarla zengin bir başkenttir. Zira Azerbaycan halkı kendi kültür mirasına sıkı sıkıya bağlıdır. Bunların yanında gençlerin boş vakitlerini en iyi şekilde geçirebilmeleri için gerekli alanlar vardır. Bugün 5 milyonu aşan nüfusuyla Azerbaycan’ın, Kafkasların, Türk Dünyasının ve dünyanın stratejik öneme sahip çok önemli şehirlerinden Bakü, bu imkânlarını değerlendirecek öğrencileri beklemektedir.
Bakü’de Balıkesir Üniversitesi Rektörü Kerim Özdemir ve Beykent Üniversitesinden Muzaffer Ürekli hocalarımızla hem Şirvanşahlar’dan kalma tarihî eserleri gezdik hem de modern yapıları temaşa ettik. İstanbul Üniversitesi Rektör Yardımcısı Sedat Murat hocamızla ‘Şehitler Hıyabanı’ndaki Türkiye’nin yaptırdığı Cami’nin ibadete açılmamasına bir mana veremedik.
Başarıyla gerçekleştirilen 13. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi’nin Türk ülkelerinin gerek kendi içinde gerekse çağdaş dünya ile ilişkileri için hayra vesile olmasını temenni ediyorum. Kongreye desteklerini esirgemeyen Azerbaycan Milli Eğitim Bakanlığımıza, Bakü Büyükelçiliğimize, ev sahibi Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Edalet Muradov’a, Kongreyi Koordine eden Sakarya Üniversitesi Rektörlüğüne, bildiri sunan akademisyenlere, SAÜ İşletme Fakültesi Dekanı/Kongre Koordinatörü Prof. Dr. Ahmet Vecdi Can, Kongre Sekreteri Yrd. Doç. Dr. Köksal Şahin ve kongrenin yürütülmesinde büyük gayret gösteren Türk Dünyası Bakü İşletme Fakültesi Dekanı Doç. Dr. Ferruh Tuzcuoğlu’na, fakülte hocalarına ve hepsinden önemlisi Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Başkanı Közhan Yazgan’ı tebrik ve teşekkür ediyorum.
Azerbaycan Türkiye ilişkilerine katkıda bulunan Türk Dünyası Araştırmaları (TDAV) kurulduğu 1980’den beri eğitim ve öğretime büyük önem vermektedir. TDAV’ın hizmetleri; Türkiye dışındaki eğitim ve öğretimler ilk ve orta eğitim, üniversite, yüksek lisans ve doktora düzeyi ile öğrencilere; kurslarla ise halka yöneliktir. Türk Dünyası Bakü Atatürk Anadolu Lisesini ziyaret ettik. Sınıflarda çocukların parlayan yüzleriyle karşılaşmak heyetimizi mutlu etti. Bakü’den ayrılırken Türkiye ile Azerbaycan ilişkilerinin başta eğitim olmak üzere her alanda iyi ve doğru bir seyirde gitmesini temenni ediyorum…
Doç. Dr. Süleyman DOĞAN sordu, rektörler cevapladı
Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı tarafından 13.sü düzenlenen Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi için geldiğimiz Bakü’de Azerbaycan’ın en büyük üniversitesi olan Devlet İktisat Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Edalet Muradov ile bir söyleşi gerçekleştirdik. Rektör Muradov, sempatik, esprili, iletişimi kuvvetli ve girişimci bir portre çiziyor. Türkiye’den gelenlere çok büyük değer verdiğini belirten Rektör Edalet Muradov, bizim Türkiye’den alacağımız eğitim modelinin Azerbaycan’a muştu olacağının altını çiziyor. Söyleşinin yapılmasında katkılarından dolayı Türk Dünyası Bakü İşletme Fakültesi Dekanı Doç. Dr. Ferruh Tuzcuoğlu’na teşekkür ediyor Rektör Muradov ile yaptığım söyleşiyle siz aziz okurları baş başa bırakıyorum.
Sayın rektörüm kısaca üniversitenizi tanıtır mısınız?
Efendim öncelikle hoş geldiniz, sefalar getirdiniz. Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi Azerbaycan’ın en eski ve en büyük üniversitesidir. 1930 yılında kurulmuştur. Bir ay sonra 85. yılımızı kutlayacağız. 18 bin öğrencimiz var. Azerbaycan’da toplam 46 üniversite içinde birinciyiz. Ülke dışında Moskova ve Derbent’te birer kampüsümüz var. Toplam dört kampüsümüz var.
Türkiye’den buraya tercih edenlere ne gibi fırsat sunuyorsunuz?
Bir kere iki diploma avantajı sunuyoruz. Dört dilde tahsil fırsatı sunuyoruz. Türkiye’de diplomalarımız geçerlidir. Hem İstanbul Üniversitesi’nden hem de Azerbaycan’dan diploma veriyoruz. Türk Dünyası İşletme Fakültesi tamamen Türkiye’deki programları uyguluyor. Bu fakültenin dekanı da Türkiye’den geliyor. Dünyanın çeşitli ülkelerindeki üniversitelerle çift diploma veriyoruz. Türkçe, Rusça ve İngilizce de eğitim veriyoruz. 11 fakültemiz var. Bunların içinde gıda ve bilgisayar fakültesi de var.
Türk Dünyası İşletme Fakültesi nasıl kuruldu?
Türk Dünyası İşletme Fakültesi merhum Prof. Dr. Turan Yazgan’ın teşebbüsü ile Azerbaycan Halk Tasarrufatını İdare etme Enstitüsü ve Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı arasında yapılan anlaşma ile 1992 yılında Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de kuruldu. 1998 yılında YÖK tarafından denkliği tanınmış ÖSYS vasıtasıyla Türkiye’den de öğrenci yerleştirilmesine başlandı. Fakülte 2001 yılından itibaren Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi bünyesinde kendi ismiyle anılmaktadır. Ders programları, Türkiye’deki benzer bölümler ve özellikle İstanbul Üniversitesi örnek alınmıştır.
Mezunlar iş bulabiliyorlar mı?
1996 yılından itibaren mezun vermeye başlayan fakülte bugüne kadar binlerce öğrenci mezun olmuş ve bu öğrenciler, Serbest Piyasa Ekonomisini tercih etmiş, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin bu alanda ihtiyaç duyduğu, kalifiye işgücü ihtiyacına en büyük katkıyı yapmıştır. Mezunlar, bugün, Azerbaycan’ın iktisadi alanlarında yönetici, girişimci, bankacı, muhasebeci adı altında profesyonel olarak çalışmaktadırlar. Eğitim dili Türkiye Türkçesidir. Azerbaycanlı öğrencilerin 15 günlük hızlandırılmış Türkiye Türkçesi Kursu’nun ardından doğrudan 1. sınıfa başlamakta, dersleri Türkiye Türkçesi ile takip edebilmektedir.
Bu fakülteye akademik kadro Türkiye’den mi geliyor?
Evet dekan dahil Türkiye’den gelen hocalarımız eğitim ve öğretim veriyorlar. Bu fakültemizde 400 fazla öğrencimiz var. Eskiden daha çok öğrencimiz vardı. Şimdi Türkiye’de özel üniversitelerin sayısı arttığı için öğrenci sayısında bir azalma oldu.
Türkiye’den gelecek öğrenciler ne kadar ücret ödüyorlar?
Efendim Türkiye’den gelen için de, Azerbaycan vatandaşı için de ücretimiz aynıdır. Lisans eğitimi için 2500 dolar, lisansüstü eğitimi ise 2000 dolardır. Başarılı öğrencileri ücretsiz okutuyoruz.
Azerbaycan’a üniversite olarak katkınız nedir?
Azerbaycan sanayi ve sivil toplum kuruluşlarıyla emektaşlık yapmak istiyoruz. Ancak şu anda bu ilişkiler için yenidir. Bizim üniversite sistemine Rus eğitim sistemi genelde hakimdir. Ancak biz bunu değiştirmek istiyoruz. Türkiye’yi model alıyoruz. Türk iş adamları derneklerinden ATİB ve TÜSİAB gibi sivil kuruluşlarla ilişkilerimiz çok iyi ve onlar bizlere destek veriyorlar. Onlara teşekkür ediyoruz.
Öğrenciler için üniversitede sosyal ve sportif imkânlarınız var mı?
Öğrenciler için sosyal ve kültürel faaliyetlerimiz fazlasıyla mevcuttur. Tiyatrodan, sinemaya, spordan müziğe kadar önemli sosyal ve kültürel faaliyetlerimiz zengindir. Hatta yayın yapan bir radyomuz var. Radyo öğrencilerimiz girişimcilik ve özgüvenlerini geliştirmek için iyi bir araçtır. Orada çalışıyorlar ve programlar yapıyorlar. Bakü’de öğrencilerin sıkılmadan eğitim görecekleri bir üniversitemiz var.
Öğrenciler için önemli probleminiz nedir?
Efendim bizim şu anda en önemli problemimiz yurt problemidir. Yurtlarımızda Karadağ’dan kaçan göçmenlerimiz kaldığı için yurt problemimizi en kısa zamanda gidermeyi planlıyoruz. Ermeni işgalinden kaçan Azerbaycanlı vatandaşlarımızın eğitimi de üniversitemizde ücretsizdir.
Türkiye ile Azerbaycan üniversitelerinde ilim adamları ilişkilerini nasıl görüyorsunuz?
Daha alacağımız çok yol var. Birbirimizle daha sıkı ilişkiler kurmamız lazımdır. İlişkilerimiz daha da sıklaşmalı ve değişim programları uygulamamız gerekir. Hocaların değişimi olmalı ki daha iyi ve yakından tanınmalıdır. Türkiye’den yardım bekliyoruz. Türkiye’nin potansiyeli Azerbaycan’dan daha fazladır ve bunu bekliyoruz. Bugün bize yardım gerekir.
Azerbaycan çok ilerlemiş fiziki olarak ciddi gelişmiş, bu ilerlemede üniversitelerin yeri nedir?
Değişime ve gelişiminde üniversitelerin katkısı azdır.
Neden?
Azerbaycan’da değişim ve gelişim gayretli ve vizyoner cumhurbaşkanımız sayesinde olmuştur. Başkanımız hürmetli İlham Aliyev Cenapları yeni neslin temsilcisidir. Ülkemizi geliştirmek ve ilerletmek için azami gayreti göstermektedir. Beni bu üniversiteye rektör tayin ederken; “Azerbaycan Devlet Üniversitesi dünya seviyesinde bir üniversite olmalıdır” diyerek bize hedef vermiştir. Biz ondan aldığımız güç ile hedefimize emin adımlarla ilerliyoruz.
Hedefiniz nedir?
Hedefimiz; dünya çapında Azerbaycan’da kaliteli bir üniversite olmaktır.
Türkiye’ye mesajınız nedir?
Türkiye’ye mutluluk ve güzellikler diliyorum. Türkiye iyi olursa biz de iyi oluruz. Türkiye’nin eğitim sistemi öne gitsin ve biz de bu sistemden nasibimizi alalım. Türkiye’de ışık olursa o ışıktan bize de düşer.
13. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi
Türk Dünyası Araştırmalar Vakfı ana faaliyetlerinden olan Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi’nin 13.sü bu yıl 28-30 Ekim 2015 tarihleri arasında 14 katılımcı ortakla birlikte Sakarya Üniversitesi’nin koordinatörlüğünde ve Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitenin ev sahipliğinde Azerbaycan-Bakü de gerçekleştirildi. Ardından 31 Ekim 2015 tarihinde Gürcistan Tiflis Devlet Üniversitesi’nde Yöntembilim Çalıştayı yapıldı.
Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı’nın (TDAV) farklı eğitim kurumlarıyla ortaklaşa düzenlediği kongreye Azerbaycan İktisat Üniversitesi (UNEC) ev sahipliğinde yapıldı. Kongrenin açılış oturumuna Türkiye’nin Bakü Büyükelçisi İsmail Alper Coşkun, UNEC Rektörü Prof. Dr. Adalet Muradov, TDAV Başkanı Közhan Yazgan, akademisyenler ve öğrenciler katıldı. Büyükelçi Coşkun, açılış konuşmasında, Türkiye ve Azerbaycan arasında 15 yıl önce 400 milyon dolar olan dış ticaret hacminin bugün 5 milyar dolara ulaştığını, 10 binin üzerinde Azeri öğrencinin Türkiye’de ve binlerce Türk öğrencinin Azerbaycan’da eğitim gördüğünü belirtti. Azerbaycan’da 2 bin 600 Türk ve Türkiye’de binden fazla Azeri şirketinin faaliyet gösterdiğini hatırlatan Coşkun: “Henüz bağımsızlığının 30. yılının yaşamamış olan Azerbaycan, yakın dönemde Türkiye’nin en büyük dış yatırımcısı olmaya adaydır. Bu başarının temelinde vizyon sahibi liderlikle birlikte eğitim kurumlarının da büyük önemi var. Türk dünyasından eğitim kurumlarını bir araya getiren bu kongrenin istikrar ve büyümemize çok önemli katkı yapacağı inancındayım” dedi.
Kongreye Büyük İlgi
Bakü’deki Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi’ne; Balıkesir Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Kerim Özdemir, Niğde Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Adnan Görür, Kazakistan Kızılorda Korkut Ata Devlet Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Kılışbay A. Bisenov, Afganistan Reshad Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Abdül Rashid Reshad, İstanbul Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Sedat Murat, Uludağ Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Yüce, Kazakistan Kızılorda Korkut Ata Devlet Üniversitesi Rektör Yardımcısı Doç. Dr. Temirbolat Kenşinbay, Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Selçuk Duman, Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Mıynat, Celal Bayar Üniversitesi İşletme Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ramazan Gökbunar, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Hatice Tören, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Suna Başak, Niğde Üniversitesi Eski Rektörü Prof. Dr. Ramazan Taşdurmaz, Türk Dünyası Bakü İşletme Fakültesi Eski Dekanı Prof. Dr. Eyyüp Aktepe, Kırgızistan İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi Uluslararası Kırgız-Türk Prof. Dr. Turan Yazgan Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü Yard. Doç. Dr. İbrahim Akış gibi birçok üst düzey yönetici-akademisyen iştirak etti.
http://www.turkiyegazetesi.com.tr/yazarlar/suleyman-dogan/588866.aspx