Azərbaycanda ixracın dəstəklənməsi və ölkəyə sabit valyuta gəlirlərinin təmin edilməsi üçün ölkədə ixracı dəstəkləyən bankın yaradılmasına ehtiyac var. Fins.azın məlumatına görə, bu təkliflə Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin (UNEC) “Beynəlxalq iqtisadiyyat” kafedrasının müəllimi Elşən Bağırzadə çıxış edib:
«Son dövrlər Azərbaycanda makroiqtisadi stabilliyin mühüm elementi olan valyuta gəlirlərinin davamlılığının təmin edilməsi məqsədilə ixrac gəlirlərinin neftdən asılılığını azaldacaq iqtisadi siyasət tədbirlərinin həyata keçirilməsi xüsusi əhəmiyyəti kəsb etməyə başlamışdır. Ölkənin qeyri-neft ixracının genişləndirilməsinə xidmət edəcək bu tədbirlərin ən əhəmiyyətlilərindən biri heç şübhəsiz ki, ixracı dəstəkləyəcək ayrıca bankın yaradılması ola bilər.
Dünya təcrübəsinə nəzər salsaq görərik ki, bu tipli banklar əksər ölkələrdə dövlətin ixracı dəstəkləmə sisteminin mühüm elementini təşkil edir və həmin ölkələrin ixracçıları bu bankların təqdim etdiyi dəstəkləmə mexanizmlərindən istifadə etməklə beynəlxalq bazarlarda ciddi rəqabət üstünlüyü əldə edirlər. Təməli 1906-cı ildə İsveçrədə qoyulan, ilk dəfə dövlət qurumu kimi 1919-cu ildə İngiltərədə yaradılan və ən geniş yayılmış adı “EXIMBANK” olan bu bankların sayı hazırda dünyanın 100 ölkəsini əhatə etməklə 200-ə qədərdir.
Azərbaycanın xarici ticarət tərəfdaşı olan əksər ölkələrdə, eləcə də Türkiyə, İran, Rusiya, Ukrayna, Qazaxıstan, Özbəkistan və Moldovada da bu tipli banklar fəaliyyət göstərir. Bu baxımdan qeyri-neft ixracını stimullaşdırmaq və ixrac məhsullarının rəqabət qabiliyyətini yüksəltmək məqsədilə, ölkəmizdə də ya tamamilə dövlət mülkiyyətində olan, ya da nəzarət-səhm paketi dövlətə məxsus “AzEXIMBANK” və ya “AzərEXIMBANK” adlı ayrıca bir bankın yaradılmasına ehtiyac vardır. Yeni yaradılacaq bu bank ixracı dəstəkləmək məqsədilə əsasən aşağıdakı xidmətləri göstərə bilər:
– ixracçılara əlverişli şərtlərlə ixrac kreditləri vermək;
– ölkədən məhsul və xidmət idxal edənlərə əlverişli şərtlərlə idxal kreditləri vermək;
– ixrac firmaları üçün məhsul istehsalı və satışına əlverişli şərtlərlə kredit vermək;
– ixracçıların ölkə daxilində və xaricində maliyyə qurumlarından əldə edəcəyi kreditlərə təminat vermək;
– ixracçıların ölkə xaricində iqtisadi və siyasi risqlərini sığortalamaq;
– ölkə daxilində və xaricində maliyyə qurumlarına ölkədən ixrac məqsədilə kreditlər açmaq və təminatlar vermək;
ixrac məqsədli markalaşdırma, patent, texnologiya transferti və texniki əməkdaşlıq fəaliyyətlərinə əlverişli şərtlərlə kredit vermək.