UNEC-in Karyera Mərkəzi Sizə karyera qurmaqda və şəxsi inkişafınızda kömək göstərəcək silsilə yazıların yayımına başlayır. Məqsədimiz sizin imkanlarınızı daha yaxşı harada reallaşdırmağınızı müəyyən etməkdə yol göstərmək və arzuladığınız karyeranı qurmaq üçün əsas məsləhətlərin verilməsi olacaq. Yazıların hazırlanmasında bu sahədə gözəl tədqiqat işi olan Ceff Qraut və Sara Perrinin “İdeal karyeranı necə qurmalı” kitabına istinad edilib.
Tərcümə: Fuad Əliyev, Aygün Abdulova
Fəsil 1. Şəxsi imkanlarınızın dəyərləndirilməsi
Fəsil 2. İşə götürənin anlayış göstərməsi
Fəsil 3. Effektiv iş axtarışının planlaşdırılması
Fəsil 6. Sizin marketinq materiallarınızın hazırlanması
Fəsil 7. Top menecerlərin məsləhətləri
Fəsil 8. Elan edilmiş vakansiyalar
Fəsil 10. İşədüzəltmə agentliklərindən maksimum faydanın əldə edilməsi
Fəsil 11. Özünüzə imkanların yaradılması
Fəsil 12. Təşəbbüs müraciəti
Yaşı qırxı ötmüş, iş axtaran və yüksək vəzifədə işləyən bəzi insanların onlara uyğun olan iş elanlarının tapması çox çətindir. Bəzi kadr agentlikləri, hətta bu sahə üzrə ixtisaslaşmış olsa belə məhdud sayda vakansiya təqdim edə bilirlər.
Bu halda iş axtarışında birbaşa görüləcək iş, müəyyən edilmiş təşkilatlara təşəbbüs məktubunun göndərilməsi olacaqdır.
Təşəbbüs müraciətini etməyə dəyərmi?
Əlbəttə ki, dəyər! Bizim insan resursları departamentinin mütəxəssisləri arasında apardığımız araşdırmanın nəticələrinin 90%-i onu göstərdi ki, bu mütəxəssislər bütün təşəbbüs müraciətlərini nəzərdən keçirirlər. Bir çox mütəxəssislər isə təşəbbüs müraciətlərinin cari vakansiyalar üçün nəzərdən keçirdiklərini bildirmişlər.
Hətta siz real olaraq bu müraciətə cavab da ala bilərsiniz. Sorğu aparılan mütəxəssislərin 23%-i müraciətlərə cavab verdiklərini, 51%-i isə bəzən cavab verdiklərini bildirmişlər. Lakin siz nəzərə almalısınız ki, bu insanlar çoxlu müraciətlər qəbul edirlər. Bəziləri bunu gündəlik, digərləri isə həftəlik qəbul edirlər. Buna görə də sizə cavab gəlməsə belə bunu telefon vasitəsi ilə etməyə hazırlaşın.
Əgər sizə cavab verərək haqqınızdakı məlumatları bazaya daxil etdiklərini söyləsələr buna inanmayın. Çünki, insan resursları mütəxəssislərinin üçdə biri təşəbbüs müraciətlərini gələcək vakansiyalar üçün nəzərdən keçirdiklərini bildirmişlər.
Əgər hal-hazırda sizə uyğun vakansiya yoxdursa və siz buna baxmayaraq orada işləmək istəyirsinizsə o zaman oraya gələcəkdə müraciət etməlisiniz.
Ümumiyyətlə təşəbbüs müraciətlərini etmək məsləhətdir. Lakin siz müraciətinizə baxılmasını istəyirsinizsə o zaman “doğru” insanı seçməli və onun maraqlarını özünüzə doğru stimullaşdırın. Çalışmalısınız ki, sizinlə onlar niyə görə görüşməli olduqlarını açıq-aydın başa düşsünlər.
İdeyaların nizamlanması
Əgər təşəbbüs müraciətinizin uğurlu olmasını istəyirsinizsə məqsədlərinizi tam olaraq başa düşməlisiniz. Təşəbbüs müraciətində (məktub şəklində olması yaxşı olardı) əsas məqsəd müsahibəyə dəvət almaqdır. Bu müsahibədə isə təşkilata necə faydalı olacağınızdan bəhs etməlisiniz.
Müsahibəyə düşmək üçün sizin müraciətinizdə aşağıdakılar açıq şəkildə ifadə olunmalıdır:
Ümumiyyətlə böyük ehtimalla sizin bacarıqlarınız şirkətə uyğun gələcəkdir. Əgər biliklərinizi dərinliklərinə qədər nümayiş etdirsəniz sizin cazibəliyiniz də artacaqdır. Lakin hər nə qədər məqsədlərinizdən kənarlaşmış olsanız şirkətdə sizin faydanız haqqında şübhə oyanacaqdır. Əgər siz Soho şəhərində (Londonun fransız və italyan restoran və gecə klublarının yerləşdiyi rayon) kiçik reklam agentliyində işləyərək iri beynəlxalq korporasiyaya müraciət etmiş olsanız müsbət cavab almayacaqsınız.
Məsləhət
Sizin təcrübənizdə maraqlı olacaq işəgötürənləri müəyyən etdikdən sonra təşəbbüs müraciətinizin cəlbediciliyini yüksəltmək məqsədi ilə bir ilişmə nöqtəsini tapmağa çalışın. Bu sizin təcrübənizin qiymətli olduğunu qeyd etməklə diqqəti sizə tərəf yönəldəcəkdir.
Bunun ən yaxşı üsulu şirkətin strateji inkişafının qanunauyğunluğunu müəyyən etməkdir. Effektiv tədqiqat uyğun bir təşkilatın seçilməsinə gətirib çıxaracaqdır. Ümumilikdə tədqiqat aşağıdakı mənbələri əhatə etməlidir:
Nələrə fikir verməli?
Təcrübənizdən asılı olaraq aşağıdakı hadisələrə xüsusilə fikir verməlisiniz:
Proqnozlaşdırılan genişləndirmə o zaman uyğun olar ki, əgər siz:
Şirkətlərin birləşməsi o zaman uyğun olar ki, əgər siz:
Planlaşdırılan yenidən təşkilatlanma o zaman uyğun olar ki, əgər siz:
Yeni satış kanallarının inkişafı o zaman uyğun olar ki, əgər siz:
Xarici bazarlara çıxış o zaman uyğun olar ki, əgər siz:
Dövlət investisiyaları o zaman uyğun olar ki, əgər siz:
İnformasiya texnologiyaları sisteminin inkişafı o zaman uyğun olar ki, əgər siz:
Bunlar yalnız təşəbbüs müraciətində istifadə olunacaq “ilişmə nöqtələri”nin yalnız bir hissəsidir. Siz hər nə qədər bu aspektlərə diqqət yetirmiş olsanız sizin iş axtarışlarınız daha effektiv olacaqdır.
Maneələri aşmaq: kimə müraciət etməli
Əsas qayda belədir: əgər siz insan resursları departamentində işləməyəcəksinizsə oraya müraciət etməyin. Niyə görə? Bizim araşdırmalarımız göstərir ki, bu şöbənin əməkdaşları hər gün təşəbbüs müraciətləri qəbul etməklə məşğuldurlar. Bəs elə isə bu səbəb onlara müraciət etməyə əsas verirmi?
Bu belə deyil. İnsan resursları şöbələrinin çoxlu məktub almaları o deməkdir ki, sizin məktubunuz daxil olan məktublar qutusunun dolmasına səbəb olacaqdır. Əlbəttə ki, sizin məktubunuz oxunacaq və hətta ola bilər ki, sizə cavab da yazsınlar. Lakin bu arzu etdiyiniz işi əldə etmək olmayacaqdır.
Məsləhət
İnsan resursları üzrə mütəxəssislər sizin müraciətinizə “hə” və ya “yox” cavabı deyəcək şəxslərdir. Onlar məlumat bazasını nəzərdən keçirərək hal-hazırda vakansiyanın olub-olmadığına baxacaq və bu sizin təşəbbüs müraciətinizin sonu olacaqdır.
Belə olduğu təqdirdə, təşkilatda yüksək vəzifə tutan şəxslərə müraciət etməyə dəyərmi? Qətiyyən olmaz. Şirkət rəhbərləri adətən onlarda hansı vakansiyaların olduğu haqqında məlumatlı olmurlar.
Təşəbbüs müraciəti edərkən bu işin qızıl qaydası isə budur:
O sizi dəyərləndirərək bilik və bacarıqlarınızdan necə istifadə ediləcəyinə baxacaq və sizin təcrübənizin analoquna uyğun işlərin aparılıb-aparılmadığına (açıq vakansiyalardan fərqli olaraq) diqqət yetirəcəkdir. Bu şəxs sizin təcrübənizin təşkilatda necə tətbiq ediləcəyini də yaxşı biləcəkdir. O fikirlərini “Məndə belə vakansiya varmı?” sualına cavab axtarmaqdansa “Mən ondan necə istifadə edə bilərəm?” sualı üzərində baş sındıracaqdır. Daha sonra isə, o, sizi şöbəsinə işə götürmək yollarını axtardığı zaman insan resursları şöbəsi də öz növbəsində sizdən necə qurtulma yollarını axtaracaqdır.
Kiminlə əlaqə qurmağınızdan asılı olmayaraq konkret olmalı, o şəxslərin maraqlarını necə güdəcəyinizi də açıq şəkildə ortaya qoymalısınız.
Məsləhət
Beləliklə əgər siz maliyyə təhlilçisi vəzifəsinə iddia edirsinizsə, o, zaman maliyyə nəzarəti şöbəsinin müdirinə müraciət etməlisiniz. Əgər informasiya texnologiyaları üzrə mütəxəssis vəzifəsində işləmək istəyirsinizsə, o zaman o şöbənin müdiri ilə əlaqə yaratmağa çalışmalısınız. Bir qayda olaraq direktorlar şurasına deyil, orta və yüksək təbəqəli rəhbər işçilərə müraciət etdiyiniz zaman müsbət cavab almağınız mümkündür. Bununla belə rəhbər vəzifə tutmaq istəyirsinizsə, icraçı direktora müraciət edin.
Məktub göndərərkən vəzifə deyil, şəxs adından istifadə etməli
Sizin müraciət etdiyiniz şəxsi müəyyən etdikdən sonra onun adını öyrənmək lazım gələcəkdir. Məktubda vəzifənin adını yazmaq doğru deyil. Bu halda sizin məktubunuz katibliyin ixtiyarına veriləcəkdir.
Əgər ictimaiyyətə yaxşı məlum olan şirkətə müraciət edirsinizsə, onun adını illik hesabatlarda, maliyyə sənədlərində və ya şirkətin veb-səhifəsində tapa bilərsiniz. Əgər siz hesabat və maliyyə sənədlərindən mənbə olaraq istifadə edirsinizsə, o zaman şirkətə zəng vuraraq bu şəxsin hələ də vəzifədə olub-olmadığını öyrənmək lazımdır. Köməkçi və ya telefon operatoru Co Braunun kommersiya direktoru olub-olmadığını sizə söyləyəcəkdir.
Əgər direktor vəzifəsindən aşağı olacaq şəxsə müraciət edirsinizsə, o zaman siz o şəxsin adını öyrənmək üçün xeyli vaxt sərf edəcəksiniz. Siz yenə də şirkətə zəng vurmalı və maliyyə planlaşdırması şöbəsinin rəhbərinin adını öyrənməlisiniz. Sizdən zənginizin məqsədini soruşa bilərlər və siz işədüzəltmə məsələsi ilə müraciət etmək istəyən şəxs olduğunuzu söyləyə bilərsiniz. Lakin əmin olmaq lazımdır ki, sizin zənginizi insan resursları departamentinə yönəltməsinlər.
Məsləhət
Əgər qeydiyyat və ya kommutator şöbəsində sizə lazım olan şəxsin adını söylənən zaman, soyadın və adın doğru yazılışını və həmin şəxsin iş ünvanını dəqiqləşdirmək lazımdır.
Ola bilər ki, sizi həmin şəxsin köməkçisi və ya katibəsi ilə birləşdirsinlər və bu halda onların köməyi ilə bu məlumatı yoxlaya bilərsiniz.
Məlumatı əldə etdikdən sonra siz əmin ola bilərsiniz ki, məktubunuz şirkətdə lazım olacaq şəxsə çatacaqdır. Məktubunuzun tam şəkildə şansını yüksəltmək üçün zərfin üzərində “özəl və şəxsi” yerinə “özəl və gizli” sözünün yazılmasının mənası vardır. Seçdiyiniz insanın vəzifəsi nə qədər yüksək olacaqsa sizin məktubunuzun onun köməkçisi və katibəsi tərəfindən açılması ehtimalı vardır. Əgər bu baş verərsə məktubunuz insan resursları departamentinə yönələ bilər. Lakin bunu şəxsi yazışma olduğunu qeyd etsəniz məktubunuz ünvanına çatacaqdır.
Yadda saxlayın ki, cəhdlərinizi məntiqi olaraq yönləndirməyinizməsləhətdir. Təsadüfi olaraq seçilmiş 200 şirkətin naməlum direktorlarına və insan resursları departamentinə məktub yazmağın bir mənası yoxdur.
Bu vaxtı 20 aparıcı şirkətin əlaqədar şəxsinə məktubun göndərilməsinə sərf etmək daha məqsədəuyğundur. Əgər bu vaxt ərzində siz şirkətə verəcəyiniz faydanı izah edə bilməsəniz sizə iş təklif etməyə bir səbəb olmayacaqdır.
Təşəbbüs müraciətini necə etməli
Biz fikirlərimizi məktubun ənənəvi qaydada yazılması üzərində cəmləşdirmişdik. Çünki, bu informasiyanı çatdırmağın ən doğru yolu idi. Telefon zənginiz tələsik qəbul edilə bilər və onu əlaqəsi olmayan şəxs ələ keçirə bilər. Belə olduğu halda məlumatınıza nəzarət etmək çətin olacaqdır.
Elektron məktubun göndərilməsi bəzi hallarda uyğun ola bilər. Lakin bu halda siz risk etmiş olursunuz. Çünki, məktubunuz internet reklamı olaraq qəbul edilə bilər və diqqətdən kənarda qalar. Bundan başqa bəzi məşğul vəzifəli şəxslər öz köməkçilərinə öz elektron poçtunu yoxlamağa və onunla əlaqədar qərar verməyə səlahiyyət verirlər. Beləcə məktubunuz başqasının əlinə keçmiş olacaqdır. Elektron məktubların mənfi tərəflərindən biri də kompüter ekranlarından itən kimi unudulur və o digər məktublar arasında “dəfn” olunur. Ənənəvi məktub çap edildiyi üçün ona qarşı əhəmiyyət verməmək mümkün deyil.
Köməkçilərlə dostluq edin
Nəzərə alın ki, köməkçilər təşəbbüs müraciətinizi qəbul edərkən sizə kömək edə bilər və ya əngəl törədə bilər. Onlar həm informasiya mənbəyi kimi çıxış edə bilər və ya müraciətinizi naməlum istiqamətlərə göndərə bilər.
Onların verdikləri informasiyaya aşağıdakılar daxil ola bilər:
Sizin dəqiqləşdirmək istədiyiniz informasiya həmin şəxsin nə dərəcədə məşğul olmağından, danışmağa meylli olmağından, şirkətin korporativ mədəniyyətindən (qeyri-adi suallara ehtiyatla yanaşmalarından) və şirkətdə işlədiyi müddətdən asılıdır.
Köməkçilərə qarşı nəzakətli və anlayışlı olmaq lazımdır. Ola bilər ki, onlar bəzi detalları müzakirə etmək istəməsinlər. Onları özünüzə qarşı kökləməyin. Əks təqdirdə bir neçə gündən sonra daxil olacaq məktubunuzun istiqaməti naməlum qalacaqdır. Lakin onları öz “oyununuza” daxil edə bilsəniz onlar sizə kömək edə bilərlər. Çünkiköməkçilər öz rəhbərlərinə təsir edə bilirlər. Əgər onlar sizin məktubunuzu rəhbərin diqqətinə çatdıra bilsələr o zaman sizin şansınız yüksələcəkdir.
Şəxsi və özəl
Lexon Şirkətinin Pərakəndə Əməliyyatlar
Şöbəsinin müdiri cənab Con Lidiata
Hörmətli cənab Lidiat
Məni işgüzar xəbərlərdə Lexon Şirkətinin məhsulları evlərə çatdırması məlumatı çox maraqlandırdı. Bilirəm ki, artıq yaxın bir neçə ay ərzində Lexon Direct proqramı tətbiq ediləcəkdir.
Mən hal-hazırda webshop.com təşkilatında planlaşdırma və logistika üzrə menecer vəzifəsində işləyirəm. Bundan əvvəl isə məhsulların evlərə çatdırılması və məhsulların kataloqunu buraxmaqla məşğul olanNexus şirkətinin meneceri vəzifəsində işləmişəm. Demək olar ki, 10 il ərzində pərakəndə satış müəssisələrində işləməklə kommersiya planlaşdırılması və satış əməliyyatları sahəsində təcrübə əldə etmişəm. Son zamanlar isə uğurlu distribusiya şəbəkəsinin qurulmasında məsul şəxs olmuşam.
Hesab edirəm ki, mən Lexon Direct proqramının müvəffəqiyyətlə həyata keçməsində öz töhfəmi verə bilərəm. Sizinlə görüşmək imkanından və təcrübəmin sizin təşkilatınıza verəcəyi faydalarını sizinlə müzakirə etməkdən məmnunluq duyardım. Bu məqsədlə növbəti həftə bu ideyanın həyata keçmə imkanlarını müzakirə etmək üçün şəxsən sizə zəng edəcəyəm.
Dərin ehtiramla, Mark Lonq
Şəkil 12.1 Təşəbbüs məktubunun nümunəsi
*
Nəticələr